Garnek, patelnia, nóż - jak wybrać najlepiej?

Wybierajmy naczynia, które najlepiej sprawdzą się w naszej kuchni, a ich stosowanie nie będzie miało negatywnego wpływu na nasze zdrowie. Dobry garnek i patelnia to inwestycja na lata. Mają wpływ na smak, jakość oraz walory zdrowotne potraw. Ich klasa wyznacza cenę,którą warunkuje materiał i technologia produkcji.

 

Klasyfikacja naczyń – materiał wykonania wpływa na właściwości naczyń, sposób przyrządzania dań, ich czyszczenie i zastosowanie 

 

 

-stal nierdzewna18/10
stal chromowo-niklowa (18% chromu i 10% niklu) wpływa na wysoką
odporność na działanie:
•korozji atmosferycznej
•wód naturalnych (w tym wody morskiej)
•większości kwasów organicznych (w ograniczonych stężeniach)
•produktów żywnościowych
•wysokiej temperatury
-stal węglowa
naczynia dodatkowo pokryte są nieprzywierającą powłoką, ze względu na za niską zawartość chromu
zalety naczyń stalowych odporne na: zarysowania, korozję, deformacje, kwasy i obce zapachy
Warto pamiętać!
*nie służą do przechowywania żywności-żywność może nabrać metalicznego posmaku
*plamy i przebarwienia pojawiające się na garnkach dość częste i typowe zjawisko. Można wyczyścić je specjalnym środkiem myjącym

 

Naczynia aluminiowe
aluminium doskonale nagrzewa się i przewodzi ciepło bardzo często naczynia z aluminium posiadają powłokę, o właściwościach nieprzywierających, która ułatwia przygotowywanie potraw oraz czyszczenie naczynia warto pamiętać!
*powinny posiadać grube ścianki i dno, które zapewniają równomierną dystrybucję ciepła. Dzięki grubszym ściankom mniej ciepła centralizuje się w podstawie naczynia, a żywność ogrzewana jest z każdej strony
* powłoka wymaga stosowania drewnianych lub plastikowych akcesoriów

 

Naczynia emaliowane
Emalia, to krzemianowa powłoka szklista. Umożliwia szerokie eksperymentowanie ze wzornictwem i kolorami. Zabezpiecza naczynie przed rdzewieniem. Emalia powstaje z płatków szkła, stapianych w temperaturach 820°C -850°C 

Naczynia emaliowane zbudowane są z 4 warstw:
1. Zewnętrznej emalii kryjącej, która może mieć różne kolory i wzory
2. Gruntu, czyli emalii podstawowej
3. Emalii pośredniej
4. Stali –jako konstrukcji
Naczynia emaliowane równomiernie dystrybuują ciepło. Prawidłowo użytkowane mogą służyć przez wiele lat. Niestety…. gdy emalia odpryśnie nie należy już korzystać z naczynia.

 

Naczynia ceramiczne
Długo zachowują wysoką temperaturę –serwowana w nich potrawa utrzymuje ciepło przez ok. godzinę. Niezwykle delikatne, łatwo je uszkodzić, ponieważ zawierają dużą ilość gliny
Warto pamiętać!
*naczynia ceramiczne nie są przystosowane do wysokich temperatur, pow. 120°C
*można je używać na kuchenkach i w piekarniku

 

Naczynia miedziane
Miedź jest doskonałym przewodnikiem ciepła. Równomiernie nagrzewa się i długo utrzymuje ciepło. Naczynie miedziane najczęściej powlekane są wysokiej jakości stalą lub cyną. Są to naczynia z wyższej półki, o znacznie wyższej cenie
Warto pamiętać!
*naczynia miedziane należy używać ze szczególną ostrożnością. Już przed pierwszym użyciem powinny być przetarte rozpuszczalnikiem acetonowym, co zapobiega powstawaniu nieestetycznych zacieków
*należy używać jedynie plastikowe i drewniane akcesoria kuchenne
*do czyszczenia najlepiej używać soli i octu

 

Naczynia żeliwne
Idealne do smażenia, przypiekania i przyrządzania dań na wolnym ogniu -nagrzewają się powoli, długo utrzymując ciepło.
Żeliwne niepowlekane –aby uniknąć działania rdzy, konieczna jest konserwacja przed pierwszym użyciem i systematyczne oliwienie. Środki myjące wysuszają powierzchnię naczynia, a kwasy z pożywienia mogą powodować odbarwienia i przenikanie potraw metalicznym posmakiem. Dużo łatwiej dbać o garnki żeliwne, wyposażone w powłokę: z emalii, non-stick, Teflon czyceramiczną
Warto pamiętać!
*związki żelaza zawarte w warstwie żeliwnego naczynia przenikają do potrawa, jednak nie są szkodliwe dla zdrowia, gdyż jest to ten sam rodzaj żelaza, który występuje w ludzkim organizmie.

 

Naczynia tytanowe
Wykonane metodą odlewu ręcznego. Szybko i doskonale przewodzą ciepło. Cechuje je również b. wysoka cena. Są bardzo odporne na uszkodzenia, deformacje oraz skrajne skoki temperatury –gorące naczynie można myć pod zimną wodą.

 

Naczynia szklane
Wykonane z żaroodpornego szkła, nie wchodzą w reakcje chemiczne
z żywnością i zachowują ich naturalne właściwości odżywcze. Umożliwiają stałą kontrolę przygotowywanych potraw. Same zalety? antyalergiczne, antybakteryjne, nie pochłaniają zapachów, nie zabarwiają się, wysoce odporne na zmiany temperatury, równomiernie rozprowadzają ciepło.

 

Gotowanie pod ciśnieniem
Szybkowar - oszczędność czasu, wody oraz energii wykorzystując ciśnienie do efektywnego
i inteligentnego gotowania skraca proces przygotowania potraw nawet do 70% gotowane pod ciśnieniem potrawy zachowują zawarte w produktach witaminy i minerały szczelne zamknięcie szybkowaru ogranicza dostęp tlenu, co pozwala na zachowanie walorów smakowych i estetycznych przygotowywanych posiłków, a wydzielane podczas gotowania zapachy nie wydostają się na zewnątrz.

 

 

Najważniejsze jest dno!
Im więcej warstw, tym grubsze i lepsze dno. Stal nierdzewna doskonała jako materiał dla naczyń nie dystrybuuje ciepła tak dobrze jak aluminium czy miedź dlatego rozwiązanie to warstwy, w których skład wchodzą aluminium lub miedź, w całym naczyniu lub w jego dnie dysk aluminiowy bądź miedziany pozwolą na równomierną dystrybucję ciepła oraz na dłuższą żywotność naczyń. Większa ilość warstw sprawia, że naczynia są cięższe i jednocześnie droższe równomierna dystrybucja ciepła
dysk przyspiesza proces gotowania, zapewnia oszczędność energii trójwarstwowe dno wbudowany dysk bardzo dobrze nagrzewa się i utrzymuje ciepło.

 

Co z tą powłoką? - ceramiczna czy Teflon
O jakości garnka decyduje również jego powłoka teflon. Tworzywo wysoce odporne na działanie środków chemicznych i wysokich temperatur. Nie reaguje z żywnością, jest niepalny, ma również bardzo dobre właściwości ślizgowe, dzięki czemu nie przywiera żywności, nawet bez użycia tłuszczupowłoka ceramiczna.Ceramika nie wchodzi w reakcje chemiczne, doskonale przewodzi ciepło, a także jest odporna na zmiany temperatury. Nie przywiera, choć wymaga odrobiny tłuszczu
naturalne materiały (przede wszystkim krzemionka) po wypaleniu w temperaturze ponad 1000°tworzą zwartą strukturę molekularną, która chroni przed bakteriami i drobnoustrojami.

 

Dobry nóż to inwestycja na lata, dlatego wybierz najlepszy! płacimy za jakość, zwracajmy więc uwagę na właściwości materiału, z którego zostało wykonane ostrze wygląd noża jest ważny, ale nie zapominajmy o funkcjonalności i wygodzie. Nóż musi być dopasowany do dłoni nie może być zbyt ciężki czy nieporęczny.

 

wybrane rodzaje stali
X50CrMoV15 (1.4116)
stal nierdzewna, molibdenowo -wanadowa, przeznaczona do obróbki cieplnej. Posiada dużą zawartość węgla (0,5%), co wpływa na wysoką twardość i ostrość noża. W celu zwiększenia odporności na korozję zawiera dodatkowo molibden i wanad
X50 -0,5% węglaCr -15 % chromu MoV-molibden/wanad
X30Cr13 (1.4028)
stal nierdzewna zawierająca 13% chromu oraz 0,3% węgla. Wyższa zawartość węgla zwiększa twardość noży. Natomiast z zawartości chromu powyżej 10,5 % wynika, że jest to stal odporna na korozję
X30 -0,3 % węglaCr -13 % chromu

 

Noże ceramiczne - nie wchodzą w reakcje z żywnością, nie przenoszą jej zapachów, nie przyklejają się do niej są lekkie, dzięki czemu zapewniają duży komfort pracy, są bardzo twarde, ale mogą się kruszyć i pękać. Wykonane z mieszanki węglika cyrkonu i tlenku aluminium. Noże ceramiczne trzeba traktować ze szczególną ostrożnością. O wiele bardziej nadają się do filetowania i plasterkowania niż do szatkowania mają do 10 razy bardziej ostrą krawędź niż noże stalowe.

 

Noże tytanowe - mocne i trwałe, dzięki wykonaniu z mieszanki tytanu i karbidów, które umożliwiają termiczną obróbkę ostrza lżejsze, bardziej odporne na uszkodzenia
i korozję niż stalowe ostrza. Dłużej utrzymują ostrą krawędź. Są także bardziej elastyczne i przez to świetnie nadają się do filetowania czy wykrawania
Warto pamiętać!
*noże z powłoką tytanową nie mają zalet noży w całości tytanowych. Powłoka tytanowa ściera się z krawędzi ostrza już po kilku ostrzeniach.

 

nóż szefa kuchni–najważniejszy w kuchni, szeroki, masywny, bardzo ostry, wielofunkcyjny: kroi, szatkuje, filetuje, rozgniata
nóż kuchenny –krótszy i węższy od noża szefa kuchni. Przeznaczony do krojenia warzyw, serów, wędlin, wykrawania, oporządzania mięsa i ryb
nóż do chleba –ma długie ząbkowane ostrze, które znakomicie kroi nawet najświeższe pieczywo i najbardziej dojrzałe pomidory
nóż do obierania–krótki, z ostrym czubkiem, bardzo poręczny. Idealny do obierania warzyw i owoców oraz wycinania

 

Jaki materiał i kształt rękojeści?
Najważniejsza jest kwestia preferencji. Rozważając zalety i wady różnych rękojeści żaden rodzaj nie będzie tu pewnym zwycięzcą kształt rękojeści musi eliminować uczucie zmęczenia przy długotrwałym użytkowaniu noża. Rękojeść musi być ergonomiczna na tyle, aby krojenie było łatwe, szybkie i komfortowe. A co z jej materiałem?

w zmywarce oraz wystawiona na dłuższe oddziaływanie ciepła czy wody.
Rękojeści z tworzywa sztucznego są wysoce wytrzymałe, a ich pielęgnacja jest znacznie łatwiejsza.
Rękojeści ze stali - bardzo wytrzymałe, a ich gładka powierzchnia zapobiega rozmnażaniu się bakterii, ponieważ o wiele łatwiej jest ją dokładnie umyć, gdyż jest pozbawiona szczelin
Antypoślizgowe rękojeści zapewniają bezpieczeństwo, gdy podczas krojenia rękojeść stanie się mokra.

 

To odporność stali na działanie sił punktowych, których efektem jest odkształcenie, zarysowanie lub zgniecenie dla stali hartowanych twardość mierzy się metodą Rockwella i jest ona wyrażana w skali HRC. Próba polega na mierzeniu głębokości zagłębienia się wgłębnika diamentowego pod obciążeniem testowym optymalna twardość noży kuchennych powinna wynosić co najmniej 52 HRC
najtwardsza stal ma 65-70 HRC i jest przy tym bardzo krucha.

 

Prosta krawędź tnąca -płynne krojenie mięsa w plastry. Krojenie twardego, jak i miękkiego rodzaju żywności oraz obieranie.
Ząbkowana krawędź tnąca pozwala na krojenie bez kruszenia i gniecenia żywności z twardą, chrupką powierzchnią i miękkim środkiem.
Krawędź z wyżłobieniami - nóż ze szlifem kulowym. Wgłębienia w ostrzu redukują tarcie oraz zapobiegają przyleganiu żywności do noża, pozwalają na bardzo cienkie krojenie.

 

Nóż szefa kuchni -funkcje i charakterystyka ostrza nóż szefa kuchni jest najbardziej powszechnym nożem, a jego obecność jest obowiązkowa w każdej kuchni –zarówno w profesjonalnej, jak i domowej.

 

1. środkowa część ostrza jest odpowiednia do krojenia zarówno twardej, jak i miękkiej żywności. Jej delikatny łuk ułatwia wytworzenie kołyszącego ruchu podczas krojenia, co sprawia, że bardzo dobrze radzi sobie z krojeniem ziół
2. przednia część ostrza jest odpowiednia do krojenia mniejszej żywności takiej jak cebula, grzyby, czosnek czy wiele innych drobnych warzyw

3. wytrzymały grzbiet ostrza pozwala na używanie noża do rozdrabniania niewielkich kości
i skorupiaków
4. rozkład wagi jest idealny
w krawędzi u podstawy ostrza, która odgrywa bardzo ważną rolę podczas krojenia twardej żywności
5. szeroka i płaska powierzchnia ostrza jest idealna do filetowania mięsa