Bigos staropolski to symbol polskiej kuchni. Aromatyczny, pełen mięsa, przypraw i kiszonej kapusty. Przez wieki gościł zarówno na królewskich stołach, jak i w wiejskich chatach. To potrawa, która dojrzewa z czasem – dosłownie i w przenośni. Każde podgrzanie wydobywa z niej nowe nuty smakowe, a długie duszenie nadaje niepowtarzalnego charakteru. W jaki sposób przyrządzić tę potrawę w domowym zaciszu i jakich błędów unikać w trakcie gotowania?
Spis treści:
- Bigos staropolski – historia i tradycja
- Produkty potrzebne do przyrządzenia bigosu
- Bigos staropolski. Przepis, który gwarantuje kulinarny sukces
- Najczęstsze błędy popełniane podczas przygotowywania tego dania
- Wskazówki i sposoby serwowania bigosu z kiszonej kapusty
Bigos staropolski – historia i tradycja
Pierwsze wzmianki na temat bigosu pojawiły się już w XVII wieku. Tamta wersja różniła się jednak od tej współczesnej. Zamiast kapusty używano wówczas kwaśnych dodatków, na przykład cytryn, octu, czy wina. Danie składało się głównie z drobno posiekanego mięsa. Dopiero z czasem do receptury włączono kiszoną kapustę, która zdominowała smak i stała się nieodłącznym składnikiem. Bigos staropolski był potrawą myśliwską. Powstawała z rozmaitych gatunków mięsa, również z dziczyzny. Gotowano ją w dużych ilościach, podgrzewano przez kilka dni. Niekiedy nawet zabierano w podróż. Do dziś uważa się, że bigos najlepszy jest na drugi, trzeci, a nawet czwarty dzień po ugotowaniu. Wtedy, gdy smaki dobrze się ze sobą połączą.
Produkty potrzebne do przyrządzenia bigosu
Przygotowanie bigosu staropolskiego wymaga cierpliwości i doboru odpowiednich składników. Choć receptur jest wiele, pewne elementy pozostają niezmienne. Oto lista podstawowych składników:
- 1,5 kg kiszonej kapusty dobrej jakości
- 600 g mięsa wieprzowego (np. łopatka, karkówka)
- 300 g kiełbasy wędzonej
- 200 g boczku wędzonego
- 200 g wołowiny
- 2 duże cebule
- 2 ząbki czosnku
- 5–6 suszonych śliwek bez pestek
- 100 ml czerwonego, wytrawnego wina
- 2 liście laurowe
- 4–5 ziaren ziela angielskiego
- 5 ziaren pieprzu czarnego
- sól, pieprz, majeranek
- smalec lub olej do smażenia.
Warto zadbać o to, by kapusta kiszona była naturalnie fermentowana – bez dodatku octu. Jej smak ma ogromny wpływ na końcowy efekt.
Bigos staropolski. Przepis, który gwarantuje kulinarny sukces
Jak zrobić idealny bigos staropolski? Przepis to podstawa. Niemal każdy z nich mówi o tym, że należy zacząć od pokrojenia mięsa wieprzowego i wołowego w drobną kostkę. Boczek podsmażamy na smalcu lub oleju i umieszczamy w garnku. Wieprzowinę i wołowinę smażymy, aż się zarumienią. Następnie dokładamy do naczynia z boczkiem. Na tej samej patelni smażymy pokrojoną w półplasterki kiełbasę, a na końcu cebulę i czosnek. Wszystko wkładamy do garnka. Kolejny krok to przepłukanie kiszonej kapusty, odciśnięcie jej i posiekanie. Wkładamy ją do naczynia z mięsem, podobnie jak liście laurowe, ziele angielskie, pieprz, i majeranek. Całość zalewamy wodą tak, by przykryła ona wszystkie składniki. Dusimy pod przykryciem na małym ogniu przez około 2 godziny. Po upływie tego czasu dodajemy pokrojone śliwki oraz czerwone wino. Gotujemy na wolnym ogniu przez kolejne 1,5–2 godziny. Systematycznie mieszamy, by bigos się nie przypalił. Jeśli potrawa zbyt mocno odparuje, trzeba dolać do niej wody albo bulionu. Pod koniec doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Nie spożywamy od razu. Bigos najlepiej smakuje po kilku dniach. Można go przechowywać w lodówce lub zamrozić. Każde podgrzanie pogłębia smak i konsystencję dania.
Najczęstsze błędy popełniane podczas przygotowywania tego dania
Bigos nie jest skomplikowaną potrawą. Mimo tego istnieje kilka błędów, które łatwo popełnić. Pierwszym z nich jest zbyt szybkie gotowanie. Bigos wymaga cierpliwości i długiego duszenia. Gotowany na zbyt dużym ogniu może być twardy i mało aromatyczny. Sporą pomyłką jest wykorzystanie kapusty z dodatkiem octu. Jest ona kwaśna, ale w ten nieprzyjemny sposób i może zepsuć smak potrawy. Aby uniknąć przykrego rozczarowania, warto zawsze sprawdzać skład przed zakupem. Siła bigosu tkwi w różnorodności. Ten zrobiony z samej kiełbasy nie będzie najlepszy jakościowo. Znacznie rozsądniej będzie zainwestować w kilka rodzajów mięsa, które nadadzą daniu głębi i złożoności. Nie wolno bagatelizować istotnej roli przypraw. Ziele angielskie, majeranek i świeżo zmielony pieprz są niezbędne. Ostatnim błędem jest jedzenie tuż po skończeniu gotowania. Taki bigos nie smakuje jeszcze tak, jak powinien. Musi upłynąć nieco czasu, by stał się prawdziwą ucztą dla podniebienia.
Wskazówki i sposoby serwowania bigosu z kiszonej kapusty
Bigos jest bardzo uniwersalny. Najczęściej podawany jest na gorąco, jako danie główne. Zazwyczaj w towarzystwie kromki świeżego chleba. Niektórzy serwują go także z kaszą gryczaną. Jego świąteczna wersja zostaje natomiast wzbogacona o grzyby. Podany w chlebie sprawdzi się jako efektowna przystawka na przyjęciach. Warto również serwować go na płytkich talerzach. Tych białych i minimalistycznych, jak i tych, które pokrywają nieco rustykalne zdobienia. Wszystkie są dostępne w nakrywamy.pl.
Udanego gotowania i smacznego bigosu!
