Święta Bożego Narodzenia wyzwalają w nas wyjątkowe odczucia oraz atmosferę. Nie byłoby to możliwe bez charakterystycznych symboli, które jak co roku pozwalają nam cieszyć się tym czasem. Zazwyczaj mowa tutaj o zapachu żywej choinki w mieszkaniu, słuchaniu kolęd i piosenek świątecznych, a także kupowaniu prezentów. Niewątpliwie nie można zapominać o specjalnych daniach, które spożywamy na kolacji wigilijnej.
Spis treści:
- Potrawy wigilijne - tradycyjne specjały na polskich stołach
- Tradycyjne dania wigilijne w zależności od regionu
- Boże Narodzenie - potrawy tradycyjne czy współczesne?
- Tradycyjne potrawy wigilijne i napoje
Potrawy wigilijne - tradycyjne specjały na polskich stołach
Ten wieczór powinien być wyjątkowy i rządzi się swoimi specjalnymi zasadami. Przede wszystkim jednak w Święta Bożego Narodzenia stawia się duży nacisk na symbolikę. Tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie wciąż są żywe. Dlatego właśnie przy dużej liczbie stołów wciąż zostawia się puste miejsce dla zbłąkanego wędrowca i chowa się sianko pod obrusem. Z naszej perspektywy najważniejsze są oczywiście potrawy wigilijne. Tradycyjne dania powinny znaleźć się na stole w liczbie dwunastu.
Według tradycji powinniśmy spróbować każdej potrawy goszczącej na stole. Wiele z nich to proste potrawy wegetariańskie. Mają na to wpływ zarówno uwarunkowania religijne, jak również trudna sytuacja w wielu polskich domach kilkadziesiąt, a nawet kilkaset lat temu.
Na pierwszy ogień zawsze powinna iść zupa. Przede wszystkim na polskich stołach w Wigilię gości barszcz czerwony, ale dla osób bez sympatii do buraków można przygotować zupę grzybową. Podaje się go z uszkami, które swoją konstrukcją i konsystencją bardzo przypominają pierogi, które także znajdą swoje miejsce na stole wigilijnym. Jeżeli nie możemy użyć mięsnego farszu, to najczęściej wybiera się wersję z kapustą i grzybami. Ponadto jako zastępstwo mięsa przygotowuje się bardzo dużo dań rybnych. Nie trzeba zabijać żywego karpia w wannie - wystarczy kupić zamrożonego w supermarkecie i ugotować tradycyjną rybę po grecku lub w wersji żydowskiej. Ze względu na sytuację materialną wiele potraw wymyślano bez konieczności wydatków - takie dania jak kapusta wigilijna lub kluski z makiem także goszczą w polskich domach w czasie Świąt Bożego Narodzenia.
Tradycyjne dania wigilijne w zależności od regionu
Polska to bardzo zróżnicowany kraj pod kątem społecznym. Delikatny wpływ ma na to klimat, ale przede wszystkim wynika to z tradycji i wpływów z różnych części świata. Dlatego właśnie jadąc na Wigilię do innego miasta w kraju możemy być bardzo zaskoczeni potrawami na świątecznym stole.
Tradycyjne dania wigilijne znacząco różnią się przede wszystkim na skrajnych terenach Polski. Przede wszystkim można to zauważyć na Podlasiu, gdzie kosmopolityzm widać niemal na każdym kroku. Wpływy białoruskie, litewskie, rosyjskie oraz oczywiście polskie pozwalają na skosztowanie kilku dań, których nie uświadczymy nigdzie indziej w kraju. Barszcz z suszonych grzybów należy do rzadkości w Polsce, a jednak w trakcie białostockich obchodów świątecznych stanowi on nieodłączny element. Podobnie ma się rzecz w przypadku racuchów z suszonymi owocami czy kutii - pszenicznego dania pochodzenia ukraińskiego.
Górala można poznać po wyjątkowym akcencie oraz słowach zrozumiałych tylko dla znawców podhalańskiej gwary. Wyróżniają się także pod kątem doboru dań na wigilijnym stole. Ze względu na dostęp do świeżych ryb z podhalańskich i beskidzkich potoków na Wigilię przygotowuje się także sandacze i pstrągi. Furorę na południu Polski, a szczególnie w Małopolsce, robi zupa grzybowa z łazankami.
Boże Narodzenie - potrawy tradycyjne czy współczesne?
Wiązanie końca z końcem i finansowe poświęcenie - z tym właśnie kojarzyło się Boże Narodzenie. Potrawy tradycyjne na wigilijnych stołach właśnie z tego powodu cechowały się dużymi ograniczeniami wyboru, co de facto "ułatwiało" pielęgnowanie tradycji. W dzisiejszych czasach jednak mamy do wyboru znacznie więcej produktów i duża liczba dań tradycyjnych przechodzi drobne metamorfozy, a nawet ewolucje.
Wciąż praktycznie nie wprowadza się na wigilijne stoły mięsa, czyli w pewnym sensie tradycja pozostała zachowana. Bardzo zmienia się jednak podejście w stosunku do ryb. Bardzo intensywny smak karpia w wielu domach zastępuje łagodny dorsz, którego można również doprawić na wiele różnych sposobów.
Warto również wspomnieć o zmianach w tradycyjnych pierogach. Samo ciasto może się delikatnie zmienić wedle rodzinnych zwyczajów, ale przede wszystkim widać pewne ustępstwa w kontekście farszu. Nielubianą przez wielu kapustę można zastąpić samymi grzybami, a w niektórych domach możemy uświadczyć pierogi z kaszą gryczaną.
Tradycyjne potrawy wigilijne i napoje
Ale czymże byłyby tradycyjne potrawy wigilijne bez pełnego kubka, szklanki lub kieliszka? Kilka z napojów zdecydowanie skrada serca Polaków każdego roku w Święta Bożego Narodzenia.
Przede wszystkim na polskich stołach możemy delektować się kompotem. W wielu regionach Polski stosuje się różnych owoców do jego wytworzenia. Nie można również zapominać o grzanym winie - doskonałym, rozgrzewającym trunku z dodatkiem cytrusów oraz przypraw nadających smaku i kolorytu całej kompozycji.
